آغاز ورود رسمی شرکت های استارت‌آپی در بازار سرمایه کشور، جریان سرمایه خطرپذیر سیالیت بیشتری پیدا خواهد کرد. در واقع اثرات ورود شرکت های استارت‌آپی تاثیر مستقیمی بر مدیریت سرمایه در صندوق های سرمایه گذاری جسورانه بازار سرمایه نیز خواهد داشت. این صندوق‌های جسورانه صندوق‌های با سرمایه ثابت و عمر محدودی هستند که ذیل قوانین بازار سرمایه فعالیت می‌کنند. صندوق‌های جسورانه معمولا از مرحله Early Stage وارد استارت‌آپ‌ها شده و با تأمین مالی بستر مناسبی برای رشد این استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا فراهم می‌کنند. در واقعا این صندوق ها، تأمین مالی شرکت های نوپا تا مراحل بلوغ را برعهده دارند. بنابراین ماهیت فعالیت این صندوق ها، بالغ سازی شرکت های نوپاست و اهمیت آزادسازی منابع درگیر شده در شرکت های نوپا برای این صندوق ها حیاتی و مهم است. در واقع باید با به سرانجام رسیدن سرمایه‌گذاری خطرپذیر توسط صندوق، منابع مالی جهت تزریق مجدد در شرکت های تازه آزاد شده و در اختیار مدیران سرمایه گذاری قرار بگیرد. برای همین موضوع این صندوق ها استراتژی خروج خود را سرمایه‌گذاری های انجام شده اعلام می کنند.
از مهمترین استراتژی‌های خروج این صندوق‌ها، می‌توان IPO شرکت سرمایه گذاری شده را نام برد. عرضه عمومی شرکت‌های استارت‌آپی نه تنها منجر به تسهیل فرآیند خروج این صندوق‌ها از شرکت‌های سرمایه‌گذاری شده، بلکه همچنین منجر به کاهش هزینه‌های معاملات و بازاریابی میشود. در نتیجه زمانی که فضای عرضه عمومی برای خروج از سرمایه گذاری خطرپذیر فراهم آید، این موضوع منجر به افزایش تمایل موسسان این صندوق‌ها برای تأسیس و همچنین افزایش مشارکت سرمایه‌گذاران خرد در خرید یونیت‌های سرمایه‌گذاری این صندوق ها میشود. در واقع ارزش افزوده عرضه عمومی شرکت های سرمایه گذاری شده، نسبت به سایر روش های خروج، کاهش فرآیند انتقال و معامله، کاهش ریسک نقدشوندگی فروش دارایی صندوق و همچنین کاهش مخاطرات تضاد منافع نیز است.
در خصوص ساختار این صندوق‌ها نیز باید گفت این صندوق ها، به صورت تأدیه و تعهدی هستند که نیازی به تأدیه کل سرمایه صندوق در ابتدا نیست و پیرو فراخوان‌های مدیر صندوق طی دوره سرمایه‌گذاری (حداکثر ۴ سال ابتدایی عمر صندوق) پرداخت میشود. تعداد این صندوق‌ها که پذیرش آنها از سال ۹۵ در فرابورس ایران آغاز شد، اکنون به ۱۳ عدد رسیده و سرمایه‌ای بالغ بر ۹۲۰۰ میلیارد ریال دارند که ۳۱۸۰ میلیارد ریال آن تأدیه شده است. از ۱۳ صندوق جسورانه تعداد ۱۲ صندوق مبلغی معادل۱۷۵۰ میلیارد ریال در بیش از ۳۰ استارت‌آپ فعال کشور سرمایه‌گذاری شده است. از صنایع هدف این صندوق‌ها می‌توان به پزشکی و سلامت، فناوری اطلاعات و ارتباطات، تجارت الکترونیک، کسب‌وکارهای مبتنی بر فضای مجازی و زیست فناوری را نام برد که از این بین صنعت پزشکی و سلامت با جذب۶۷۰ میلیارد ریال، در رتبه اول و تجارت الکترونیک و کسب‌وکارهای مبتنی بر فضای مجازی با جذب ۵۳۰ میلیارد ریال در رتبه دوم تأمین مالی قرار دارند. صندوق‌های خصوصی نیز اکنون به ۴ عدد رسیده و سرمایه‌ای بالغ بر ۲۱۰۰۰ میلیارد ریال دارند و معمولا در مرحله رشد شرکت‌ها وارد می‌شوند و تأمین مالی و حاکمیت شرکتی شرکت‌های درمانده را بر عهده می‌گیرند.
حقیقتا رشد تکنولوژی است که منجر به رشد بهره‌وری در کشور میشود و رشد تکنولوژی و فناوری خود در گرو توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان و انتخاب درست سیاست‌های سیاست‌گذار در سطح کلان اقتصاد است. در کشور ما تاکنون شاهد توجه و حمایت خاصی به این شرکت‌ها نبوده‌ایم، به‌طوری که بیش از ۶۰ درصد بازار سهام کامودیتی محور بوده و افزایش یا کاهش قیمت‌های جهانی و همچنین بحران‌های موجود نظیر مشکلات مربوط به تأمین انرژی که اخیرا روی داد، بر بازار داخلی و سهام بسیار اثرگذار بوده است. امید است با فراهم سازی عرضه عمومی سهام شرکت های استارت آپی در بازار سرمایه، ضمن افزایش سیالیت سرمایه خطر پذیر در کشور، ساختار بازار سرمایه به لحاظ تنوع شرکت ها نیز دچار دگرگونی شود و شاهد افزایش سهم شرکت‌های فناوری محور در بازار سرمایه باشیم.
- عارف علیقلی پور - مدیر نهادهای مالی فرابورس
- شماره ۴۲۵ هفته نامه اطلاعات بورس- صفحه ۴
نظر شما